Sposoby wykonania modeli origami przedstawiane są przy pomocy diagramów.
Diagramy (nawet tego samego modelu) różnią się między sobą szczegółowością, opisem, nagromadzeniem złożeń na jednym rysunku (zdjęciu).

Różne są również style diagramowania. Najczęściej diagram prowadzi składającego krok po kroku - na pojedynczym rysunku zamieszczamy w zasadzie jedno zgięcie, jeden ruch. Diagram pokazuje oczekiwane efekty, a składający sam dobiera sposób realizacji zagięć. Diagramowi towarzyszy komentarz słowny lub nie. Na diagramie może być jedynie pokazany przebieg zagięć (CP), a składający sam musi ustalić, jak dane zagięcie skonstruować. Czasem diagram towarzyszy tekstowi, ale tekst jest fabułą, a nie opisem słownym zagięć (origami – story).

Czytając diagram tworzymy sobie obraz tego, jak ma przebiegać proces tworzenia modelu i jaki efekt chcemy osiągnąć.
I prowadząc zajęcia często przekładamy na zestawienie poleceń typu „ten punkt do tego punktu, tę linię składamy na pół, przekładamy ten wierzchołek w tamto miejsce”. Takie podejście najczęściej pomija proces, skupiając się na efekcie końcowym.
Radzimy sobie z uzyskiwaniem efektu końcowego, ale po jego wykonaniu jesteśmy przekonani, że w naszym składaniu nie było logicznego ciągu złożeń, obiektów i konstrukcji geometrycznych, i że dopiero po uzyskaniu modelu geometrycznego można zacząć prawdziwą matematykę.

Dorota Dziamska, wybitny polski znawca origami i metod pracy z dziećmi w wieku 5-9 lat, w swojej książce „Obrazki z papierowej szopki” (BP-Wydawnictwo, Poznań 2003) napisała:
„Zauważyłam bowiem, że dla wielu pedagogów fascynacja samymi wzorami jest przyczyną bardzo dowolnej interpretacji samego procesu składania. W wielu szkołach, nie bacząc na zasady, nauczyciele tak po prostu składają pajacyki czy kotki, bo z takimi postaciami dzieci spotykają się np. podczas analizy wiersza czy czytanki. Jeżeli tylko taką funkcję ma pełnić origami, to róbmy kotki i pajacyki z plasteliny.
Origami zawiera w sobie wiele logiki, którą można bardzo szybko odkryć i zastosować do realizacji wielu celów kształcenia zarówno na płaszczyźnie samej matematyki, jak i techniki, plastyki czy edukacji językowej. Zabawa z rodzinami origami uczy dzieci poszukiwania związków pomiędzy logicznie postępującymi po sobie kształtami form, które poddane analizie wzrokowej, dotykowej, budują fundament przyszłej aktywności konstruktywnej i twórczej.”
Miri Golan, opowiadając o izraelskim ogólnokrajowym projekcie Origametria (4 OSME, 2006), podkreśliła „Nie jest istotny efekt, liczy się proces”. Może jest to nazbyt ostro powiedziane (wszak z efektów się cieszymy i czerpiemy satysfakcję), ale wiele w tym racji. Proces to jest to, co pozwala zaobserwować w trakcie działania rozumienie pojęć i poleceń geometrycznych (a nie w standardowej sytuacji statycznej).
Model często jest tylko pretekstem, jest ciekawym i przyjemnym efektem naszej pracy. To, co naprawdę ważne, zdarza się podczas składania modelu. Na etapie składania modułów potrzebnych do wykonania modelu, wykonujemy konstrukcje geometryczne. Gdy posługujemy się diagramem, polecenia są podane przy pomocy ściśle określonych symboli. Obserwując na rysunku stan wyjściowy i końcowy, odczytujemy, o jaką konstrukcję chodzi. Ten efekt występuje nie tylko podczas składania modułów. Z konstrukcjami geometrycznymi spotykamy się podczas składania motyla, zwierzątka, kwiatu oraz każdej innej formy.